Jedna z najwybitniejszych powieści amerykańskich XX wieku, a zarazem najsłynniejsza powieść o II wojnie światowej.

Utrzymana w poetyce czarnego humoru, ukazuje bezsens wojny i armii jako instytucji, wyśmiewa mechanizmy społeczne rządzące się logiką absurdu. Jej bohaterowie to zbiorowisko wariatĂłw, fanatykĂłw, idiotĂłw i oportunistĂłw, ale nade wszystko ludzi, ktĂłrzy pragną jednego - przeżyć.

Pilot Yossarian jest przekonany, że wszyscy dybią na jego życie - zarĂłwno Niemcy, jak i dowĂłdcy jego jednostki, zmuszający go do udziału w coraz większej liczbie misji bojowych. Udaje wariata, by wykpić się od dalszych lotĂłw. Tymczasem otaczają go sami wariaci.

Major Major Major, ktĂłry przyjmuje podwładnych tylko wtedy, gdy go nie ma; porucznik Scheisskopf, ktĂłrego działalność ogranicza się do urządzania defilad; porucznik Milo Minderbinder, ktĂłry traktuje wojnę jako sposĂłb na zbicie majątku i bombarduje własne pozycje, bo dogadał się z nieprzyjacielem. Oficjalnie w amerykańskim wojsku nie ma miejsca dla wariatĂłw; choroba psychiczna stanowi wystarczający powĂłd, by zostać natychmiast odesłanym do domu. Przepisy są w tym względzie bardzo wyraźne. Jest jednak mały kruczek: osławiony "paragraf 22"...